การเล่นแชร์เป็นการลงทุนที่คนไทยหลายคนคุ้นเคย ทั้งในฐานะแหล่งระดมทุนและการออมเงินที่มีมาแต่โบราณ อย่างไรก็ตาม ปัญหาที่มักเกิดขึ้นคือการหลอกลวงในวงแชร์ หรือที่เรียกว่า “แชร์ล้ม” ซึ่งส่งผลเสียหายต่อผู้เล่นจำนวนมาก กรณีที่โด่งดัง เช่น “ใบล้มเจ้า ซ้อฝัน” สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการตรวจสอบและทำความเข้าใจก่อนเข้าร่วมวงแชร์ ในบทความนี้ เราจะพูดถึงปัญหาแชร์ล้มในมิติต่าง ๆ ทั้งคดีอาญาและคดีแพ่ง พร้อมทั้งแนะนำวิธีป้องกันตัวจากการตกเป็นเหยื่อ

สารบัญ

• ความหมายของการเล่นแชร์และความเสี่ยงจากการเล่นแชร์

• ประเภทของคดีแชร์ล้ม

• แนวทางป้องกันการตกเป็นเหยื่อของแชร์ล้ม

• บทสรุป

การเล่นแชร์คือระบบที่สมาชิกกลุ่มตกลงรวบรวมเงินในแต่ละงวดเพื่อให้ผู้ประมูลเงินได้ใช้งานตามลำดับ สมาชิกในวงแชร์ต้องส่งเงินเข้ากองกลางตามที่ตกลงกัน โดยจะมีเจ้ามือแชร์เป็นผู้จัดการและดูแลระบบ แต่เมื่อเจ้ามือแชร์มีเจตนาหลอกลวง หรือเกิดปัญหาด้านการจัดการ แชร์ล้มจึงเกิดขึ้นได้

• การหลอกลวงของเจ้ามือแชร์

เจ้ามือแชร์อาจสร้างเรื่องเท็จ เช่น มีสมาชิกวงแชร์ที่ไม่มีตัวตน หรือสร้างวงแชร์ปลอมเพื่อให้ได้เงินจากลูกแชร์

• ความไม่แน่นอนของสมาชิกวงแชร์

สมาชิกวงแชร์ที่ไม่รักษาข้อตกลง เช่น การผิดนัดชำระเงิน อาจส่งผลให้ระบบแชร์ล้มเหลว

• การไม่มีหลักฐานที่ชัดเจน

วงแชร์ที่ไม่มีข้อตกลงเป็นลายลักษณ์อักษร อาจนำไปสู่ข้อพิพาททางกฎหมายได้ยาก

คดีอาญา

ในกรณีที่เจ้ามือแชร์มีเจตนาหลอกลวงตั้งแต่เริ่มต้น เช่น การสร้างมือผีเพื่อหลอกให้ลูกแชร์ส่งเงิน หรือการใช้เงินผิดวัตถุประสงค์ กรณีนี้ถือเป็นความผิดฐานฉ้อโกงตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 341

ตัวอย่างคำพิพากษาศาลฎีกาที่เกี่ยวข้อง:

• คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5019/2563
  จำเลยสร้างเรื่องว่ามีวงแชร์ แต่ไม่มีการจัดการแชร์จริง การกระทำนี้ถือว่าเป็นการหลอกลวงเพื่อให้ได้ทรัพย์สิน จึงเข้าข่ายความผิดฐานฉ้อโกง

คดีแพ่ง

ในกรณีที่เจ้ามือแชร์มีเจตนาบริสุทธิ์ในการเปิดวงแชร์ แต่เกิดปัญหาการบริหาร เช่น ลูกแชร์ไม่จ่ายเงินตามกำหนด ส่งผลให้แชร์ล้ม การกระทำลักษณะนี้ถือเป็นข้อพิพาททางแพ่ง ไม่ใช่ความผิดทางอาญา

ตัวอย่างคำพิพากษาศาลฎีกาที่เกี่ยวข้อง:

• คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2926/2544
  การที่เจ้ามือแชร์ไม่สามารถดำเนินการต่อได้เพราะลูกแชร์ผิดนัดชำระเงิน ถือเป็นข้อพิพาททางแพ่ง ซึ่งเจ้ามือแชร์ต้องรับผิดชอบชดเชยให้ลูกแชร์

• ตรวจสอบความน่าเชื่อถือของเจ้ามือแชร์
  ก่อนเข้าร่วมวงแชร์ ควรศึกษาประวัติและความน่าเชื่อถือของเจ้ามือแชร์ เช่น การมีประวัติการดำเนินการที่โปร่งใสในอดีต

• เลือกวงแชร์ที่มีขนาดเหมาะสม
  การเล่นแชร์ในวงเล็กที่มีสมาชิกไม่เกิน 30 คน และจำนวนวงไม่เกิน 3 วง ช่วยลดความซับซ้อนในการบริหารจัดการ

• ทำข้อตกลงเป็นลายลักษณ์อักษร
  การมีหลักฐานที่ชัดเจน เช่น สัญญาหรือใบเสร็จรับเงิน จะช่วยป้องกันการถูกเอาเปรียบ

• หลีกเลี่ยงการเข้าร่วมวงแชร์ที่ดูไม่น่าเชื่อถือ
  หากวงแชร์ไม่มีข้อมูลชัดเจน หรือให้ผลตอบแทนสูงเกินจริง ควรระมัดระวังและหลีกเลี่ยง